Συμπτώματα Ψυχογενούς Ανορεξίας:
- Εκούσια μείωση στην ποσότητα της τροφής ΚΑΙ στην ποικιλία των τροφών.
- Χαμηλός ΔΜΣ < 17.5 (Δείκτης Μάζας Σώματος = Σωματικό Βάρος / Το τετράγωνο του ύψους σε μ.)
- Έντονος φόβος του ατόμου ότι θα αυξηθεί το βάρος του ή ότι θα γίνει παχύ, ακόμη και όταν το βάρος του είναι κάτω από το κανονικό.
- Διαταραχή του τρόπου με τον οποίο βιώνεται το βάρος ή το σχήμα: υπέρμετρη επίδραση του βάρους ή του σχήματος του σώματος στην αυτό-αξιολόγηση, ή άρνηση της σοβαρότητας του υπάρχοντος χαμηλού βάρους του σώματος.
- Αμηνόρροια, δηλ. απουσία τουλάχιστον τριών διαδοχικών εμμηνορρυσιών (κύκλων).
Τύποι που συναντάται η Ψυχογενής Ανορεξία:
-
Περιοριστικός Τύπος:
Στερητικός τρόπος διατροφής. Μείωση και περιορισμός της τροφής με στόχο την απώλεια βάρους
-
Καθαρτικός Τύπος:
Απώλεια βάρους που επιτυγχάνεται με αυτό-προκαλούμενο έμετο, λήψη καθαρτικών ή/και διουρητικών, ύστερα από υπερφαγία ή ακόμα και τη λήψη μικρών ποσοτήτων τροφής.
Ενδεικτικές Συμπεριφορές
- Τρώει μικρή ποσότητα
- Επιλέγει μόνο τροφές με λίγες θερμίδες
- Προτιμά φαγητά μαγειρεμένα στον ατμό –ΌΧΙ τηγανητά
- Αν φάει παραπάνω από αυτό που υπολόγιζε έχει πολύ άγχος
- Μετά την παραπάνω περίπτωση μπορεί να προκαλέσει έμετο/να κάνει χρήση καθαρτικών, διουρητικών, ιπεκακουάνας.
- Γυμνάζεται με καταναγκαστικό τρόπο
- Ζυγίζεται πολλές φορές την ημέρα
- Επιμένει στην προετοιμασία του γεύματός του/της
- Τρώει πάντα μόνος/μόνη
- Άρα ποτέ έξω ή σε γιορτές
- Ελέγχει το σώμα της/του συνεχώς, λόγω της αγωνίας ότι θα παχύνει
- Καταναλώνει πολλές τσίχλες μέσα στην ημέρα
Συνέπειες του υποσιτισμού
- Υπερένταση, νευρικότητα
- Κακή διάθεση
- Θυμός
- Δυσκολίες στη μνήμη και στη συγκέντρωση
- Ανηδονία
- Διαταραχές του ύπνου
- Πιθανή αύξηση καταναγκασμών και τελετουργιών
Στατιστικά στοιχεία
- Περίπου το 0,5-2% των γυναικών ενός Δυτικού πληθυσμού πάσχει από ανορεξία. Η εμφάνιση στις γυναίκες έναντι των ανδρών είναι 8-9 φορές συχνότερη. Τα τελευταία χρόνια όμως η ψαλίδα μικραίνει.
- Ανεπίσημα στοιχεία Αιγινητείου
- Ηλικίες 14-25 ετών
- USA: 10 εκατ. γυναίκες και 1 εκατ. άνδρες πάσχουν από κάποια ΔΠΤ
Αιτίες που εμφανίζεται η Ψυχογενής Ανορεξία:
Η ακριβής αιτία των διαταραχών αυτών δεν είναι γνωστή. Παρόλα αυτά, γνωρίζουμε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει ένας συνδυασμός περίπλοκων βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων, ο οποίος σχετίζεται με την εκδήλωση και ανάπτυξη του προβλήματος.
Παράγοντες που εκδηλώνεται η Ψυχογενής Ανορεξία:
Ψυχολογικοί
- Τελειοθηρία
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Αίσθημα έλλειψης ελέγχου στη ζωή
- Κατάθλιψη / μοναξιά
- Δυσκολία στην έκφραση συναισθημάτων
- Δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις
- Ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης
Βιολογικοί
- Γονιδιακοί παράγοντες: κληρονομικότητα
- Δυσλειτουργία υποθαλάμου:
Ελαττωμένη δραστηριότητα νορεπινεφρίνης
Διαταραχή στη λειτουργία κεντρικών νευροδιαβιβαστών (ντοπαμίνη, σεροτονίνη) = Διαταραχή σε βιοχημικές παραμέτρους του εγκεφάλου που ρυθμίζουν όρεξη, πείνα, βάρος
Κοινωνικοί
- Κοινωνικές πιέσεις που εξυμνούν λιποβαρή πρότυπα
- Στόχος : απόκτηση του «τέλειου σώματος»
- Αξιολόγηση του ανθρώπου βάση της εικόνας τους και όχι προσωπικών αξιών και δυνατοτήτων
- Ρόλος ΜΜΕ – βιομηχανία μόδας
Οικογένεια
- ΝΑΙ η ανατροφή και το οικογενειακό περιβάλλον συντελούν σημαντικά στην συνολική εξέλιξη ενός ατόμου
- ΌΧΙ δεν είναι το πρόβλημα, αλλά μπορεί να γίνει μέρος της ΛΥΣΗΣ
- ΌΧΙ στις ενοχές και τις τύψεις των γονέων. Δε θεραπεύουν τους ασθενείς, δημιουργούν άγχος και ένταση τόσο στους ίδιους, όσο και στη μεταξύ τους σχέση
Συνέπειες υποσιτισμού
- Υποθερμία
- Οίδημα των αστραγάλων
- Βραδυκαρδία, υπόταση
- Lanugo (οι τρίχες γίνονται λεπτές και μαλακές όπως του νεογέννητου) και
- Σοβαρές μεταβολικές διαταραχές (ηλεκτρολυτικές διαταραχές κτλ.)
- Και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, κώμα και θάνατος
- Η θνησιμότητα είναι περίπου 10%
Θεραπεία για την Ψυχογενή Ανορεξία
- Γνωσιακή ψυχοθεραπεία (αποκατάσταση τρόπου λήψης τροφής, βάρους και τροποποίηση λαθεμένων αντιλήψεων ασθενών
- Οικογενειακή θεραπεία
- Φαρμακευτική αγωγή, σε περιπτώσεις συνύπαρξης άγχους ή κατάθλιψης
- Νοσηλεία – υποχρεωτική σίτιση (με ρινογαστρικό καθετήρα ή παρεντερικά)
Προσοχή!
- Συνεργασία με παθολόγο, ακόμα κι αν δεν είναι σε θεραπεία
- Έλεγχος λειτουργίας καρδιαγγειακού συστήματος (αρτηριακή πίεση, σφίξεις, καρδιογράφημα, λευκώματα)
- Σε περίπτωση επανασίτισης, υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή αν γίνει χωρίς ειδικευμένη ιατρική παρακολούθηση (σύνδρομο επανασίτισης)
Κείμενο: ΣΜΑΡΑΓΔΗ ΧΡΗΣΤΑΚΗ, BSc/ MSc
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
Εξ. Επιστημονική Συνεργάτης Ά Ψυχ. Κλινικής Αθηνών,
Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Διαβάστε ακόμη: Έρευνα: Κίνδυνος για κατάθλιψη σε μητέρες μεγαλύτερης ηλικίας
