ΘΗΛΑΣΜΟΣ: και τώρα τι τρώμε;
Η περίοδος μετά την εγκυμοσύνη είναι μία από της σημαντικότερες στη ζωή μιας γυναίκας αλλά και μία περίοδος που επικρατούν πολλοί μύθοι και αβάσιμες συμβουλές από τρίτους, όπως το συγγενικό περιβάλλον και φίλους, για τη διατροφή της. Απόψεις υποστηρίζουν πως η μητέρα πρέπει να αποβάλλει κάποιες τροφές από το καθημερινό διαιτολόγιο της και να αυξήσει ποσότητες άλλων, τι ισχύει πραγματικά όμως?
Η κατάσταση μετά την εγκυμοσύνη και ο θηλασμός είναι μια φυσιολογική κατάσταση που μπορεί στη διατροφή οποιοσδήποτε να κάνει λάθη. Δεν είναι η ιδανική κατάσταση για τη μητέρα αλλά αποτελεί το φυσιολογικό τρόπο σίτισης των βρεφών. Αν μια μητέρα δέχεται οδηγίες που τη δυσκολεύουν, είναι πιθανό να σταματήσει το θηλασμό. Δεν απαιτείται τέλεια διατροφή για το θηλασμό αλλά το μόνο που απαιτείται από το φαγητό της λεχώνας είναι κοινή λογική, όχι υπερβολική ενασχόληση και ανησυχία. Μια ισορροπημένη , ομαλή διατροφή είναι ότι χρειάζεται. Η μητέρα που θηλάζει πρέπει να τρώει ανάλογα με την όρεξη της και όχι με το ζόρι και πρέπει να καταναλώνει όλες τις κατηγορίες των τροφίμων(γαλακτοκομικά,δημητριακά,λαχανικά,φρούτα,όσπρια,ψάρια,κρέας,αυγό,ξηροί καρποί) ενώ οι ημερήσιες θερμίδες που χρειάζεται παραπάνω είναι 500kcals/24h.
Δεν πρέπει να αποκλείσουμε από τη διατροφή προκαταβολικά τίποτα από τη διατροφή της λεχώνας, τρόφιμα όπως σκόρδο, κρεμμύδι, πράσινα λαχανικά, όσπρια, λάχανο, καυτερά, όξινα. Τέτοιου είδους περιορισμοί δυσκολεύουν τη μητέρα , δημιουργούν μονοτονία και οδηγούν την μητέρα στην εγκατάλειψη του θηλασμού. Ακόμα δημιουργούν μονοτονία στη γεύση και για το παιδί. Η ποικιλιά στη διατροφή της μητέρας συνεπάγεται με ποικιλία στη γεύση του μητρικού γάλακτος η οποία βοηθά το παιδί να δεχτεί πιο εύκολα τροφές στο μέλλον. Αν η διατροφή της μητέρας είναι κακή και περιοριστική, το γάλα της διατηρεί τα θρεπτικά συστατικά του σε βάρος των αποθηκών της μητέρας. Ανεξάρτητα με το τι τρώει η μητέρα στο γάλα δεν επηρεάζονται η ολική ποσότητα πρωτεϊνών, λιπαρών, λιποδιαλυτών βιταμινών(A,D,E,K), ασβεστίου, σιδήρου, υδατοδιαλυτών βιταμινών και το ποσοστό ωφέλιμων λιπαρών ω3.
Η λεχώνα δεν πρέπει να πίνει γάλα με το ζόρι. Δεν χρειάζεται παραπάνω γάλα και δεν αυξάνεται ούτε το μητρικό πίνοντας η ίδια περισσότερο. Συμπληρώματα ασβεστίου δεν χρειάζονται και δεν πρέπει να δίνονται και αυθαίρετα. Το ασβέστιο προέρχεται από την κινητοποίηση του ασβεστίου από τα οστά της μητέρας ενώ έρευνες έχουν δείξει πως η παροδική αφαλάτωση των οστών της μητέρας δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα, αντιθέτως όσο περισσότερο θηλάσει μια γυναίκα τόσο πιο αυξημένη προστασία έχει από μελλοντική οστεοπόρωση. Δεν πρέπει να δίνεται οδηγία να μην καταναλώνονται γαλακτοκομικά ,έρευνες δείχνουν ότι αποφεύγοντας τα, λαμβάνουν λιγότερες πρωτεΐνες, ασβέστιο, βιταμίνη Dμε επιπτώσεις στις αποθήκες του σώματος. Ο μόνος λόγος που πρέπει να κόβονται ,μετά από συνεννόηση με τον γιατρό, είναι μόνο αν το μωρό παρουσιάσει σημάδια αλλεργίας. Σ’ αυτήν την περίπτωση σε συνεργασία με διατροφολόγο καταναλώνονται άλλες πηγές ασβεστίου.
Επιπλέον συμπλήρωμα σιδήρου δεν χρειάζεται η λεχώνα,εκτός αν πρόκειται και υπάρχει αναιμία, αιμορραγία ή άλλες ενδείξεις, αφού η ανάγκες της είναι οι μισές από της μη θηλάζουσας αρκεί η πρόσληψη κόκκινου κρέατος που μπορεί να καταναλώνει. Το συμπλήρωμα σιδήρου μπορεί να προκαλέσει στο μωρό δυσκοιλιότητα.
Ακολουθώντας μία διατροφή πλούσια σε ω3 ωφέλιμα λιπαρά οξέα καταναλώνοντας ελαιόλαδο, ψάρια, θαλασσινά, φυτικές μαργαρίνες, βοηθά στην ανάπτυξη της όρασης και της εγκεφαλικής ανάπτυξης του παιδιού .Παράλληλα προστατεύουν τη μητέρα σε μία ενδεχόμενη επιλόχεια κατάθλιψη.
Λεχώνες που δεν τρώνε κρέας πρέπει να λαμβάνουν συμπληρώματα βιταμινών Β. Οι αυστηρά χορτοφάγοι πρέπει να παίρνουν συμπλήρωμα Β12, να καταναλώνουν εναλλακτικές πηγές πρωτεϊνών όπως η σόγια. Πρέπει να παρακολουθούνται από διατροφολόγο ενώ παράλληλα να υπάρχει τακτική παρακολούθηση του παιδιού για την ανάπτυξη του.
Η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται, αν τύχει και καταναλωθεί πρέπει η μητέρα να θηλάζει μετά από 2 ώρες. Η κατανάλωση αναψυκτικών πρέπει να περιοριστεί ενώ μπορεί να καταναλώνονται 2 κούπες καφέ την ημέρα καλά φιλτραρισμένο σε ώρα που το μωρό δε θα θηλάσει για τις επόμενες 2 ώρες. Προσοχή θέλει στην πρόσληψη καφείνης από άλλες πηγές (τσάι,σοκολάτα), ιδιαίτερα κατά τον πρώτο μήνα ζωής του μωρού που είναι περισσότερο ευαίσθητο να αντιδράσει στη καφείνη με κολικούς, αυπνία και νευρικότητα.
Διατροφικά βοηθήματα του θηλασμού αποτελούν ο μάραθος ,οι νιφάδες βρώμης, πιπερόριζα ,ο γλυκάνισος, ο άνηθος, η μαγιά μπύρας και η τριγωνέλλα.
Ο θηλασμός για 6 μήνες προστατεύει από την παχυσαρκία. Τα κιλά της εγκυμοσύνης χάνονται πιο εύκολα. Ενώ δίαιτα στο θηλασμό μπορεί να γίνει υπο προυποθέσεις!Δεν πρέπει να καταναλώνονται λιγότερες από 500kcalsτην ημέρα και η μέγιστη απώλεια κιλών το μήνα είναι 2. Υπερβολικές δίαιτες,περιοριστικές ή μονοφαγίες πρέπει πάντα να αποφεύγονται. Μπορεί ακόμα να κάνει κάποιο είδος αερόβιας άσκησης αφού δεν έχει καμία επίδραση στο μητρικό γάλα και το θηλασμό.Η λεχώνα πρέπει να ζει μια φυσιολογική ζωή και να προσέχει τον εαυτό της.
Kείμενο: Σοφία Κόντη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος / Health Nutrition Balance
